CHUYÊN ĐỀ
RÈN KĨ NĂNG NÓI VÀ NGHE CHO HỌC SINH LỚP 7
I. Thực trạng
* Đối với kĩ năng nói:
- Một số em chưa có sự tự tin khi trình bày trước đông người, còn ngại ngùng, nói
còn thiếu mạch lạc, ngắt quãng và dùng dấu câu chưa chuẩn.
- Một số em trình bày kĩ năng nói nhưng giống với cách học thuộc rồi đọc thuộc lòng.
- Nội dung bài nói đa phần chưa có sự sáng tạo, chưa sinh động.
* Đối với kĩ năng nghe:
- Một số em đưa ra nhận xét về nội dung bài nói chưa đúng, chưa đầy đủ.
- Các em chưa thực hiện tốt phần tương tác với với người nói, chua nêu được câu hỏi.
* Tương tác giữa người nói với người nghe:
Kĩ năng tương tác chưa tốt, nội dung và hình thức còn hạn chế.
II. Nguyên nhân
- Đối với người nói: các em chuẩn bị bài chưa kĩ nên nội dung bài nói chưa sinh động; chưa có sự đầu tư và sáng tạo cho bài nói.
- Đối với người nghe: một số em chưa tập trung nghe bạn trình bày nên không theo kịp, các em còn nói chuyện, làm việc riêng làm ảnh hưởng đến tâm lí của người nói.
III. Một số giải pháp thực hiện
* Chuẩn bị bài:
- Tìm ý và lập dàn ý cụ thể, ghi lại các ý quan trọng và sắp xếp các ý theo trình tự hợp lí.
- Thảo luận nhóm: các thành viên thảo luận, trao đổi với nhau về những nội dung đã chuẩn bị, có thể thực hiện nói ở nhóm để các thành viên góp ý cho hoàn chỉnh.
* Đối với kĩ năng nói:
- Nắm chắc các yêu cầu về nội dung và kĩ năng cần đạt được trong thực hành luyện nói.
- Thực hành nói:
+ Đại diện các nhóm (hoặc cá nhân) lần lượt trình bày bài nói của mình.
+ Yêu cầu: nói to, rõ với nhịp dộ phù hợp để người nghe theo kịp; kết hợp phương tiện ngôn ngữ với phương tiện phi ngôn ngữ để nội dung trình bày được rõ ràng và hấp dẫn.
* Đối với kĩ năng nghe:
- Nắm bắt được nội dung thuyết trình và quan điểm của người nói.
- Các nhóm (hoặc cá nhân) sử dụng bảng kiểm để nhận xét, đánh giá phần thực hành nói của bạn. Có thể nêu một số câu hỏi gợi nhắc để người nói bổ sung những điểm còn thiếu.
* Người nói và người nghe tương tác:
- Người nói tập trung ghi nhận câu hỏi, nhận xét của người nghe để có phản hồi, có thể đặt câu hỏi ngược lại cho người nghe để bảo vệ quan điểm của mình.
- Biết thảo luận về một vấn đề trong đời sống phù hợp với lứa tuổi; tranh luận một cách hiệu quả và có văn hóa.
IV. Kiến nghị:
- Giáo viên gợi ý, hỗ trợ trong quá trình chuẩn bị để các em thực hiện kĩ năng tốt hơn.
- Giáo viên nhận xét, đánh giá, bổ sung hoàn chỉnh, giúp học sinh thấy được ưu khuyết điểm để rút kinh nghiệm.